Menu

ساقي نامه

بــيــا ســاقـي آن  آب آتــش خــواصّ

به من ده كـه تـا يــابـم از غـم خــلاص

فــريــدون صـفت كــاويـــانـي عــلــم

بـــرافـــرازم از  پــُشـتـيِ جـــام جــم

٭

بــيــا ســاقـي آن مــي كـه حـال آورد

كـــرامــت فـــزايـــد كـــمـــال آورد

به مـن ده  كـه بـس بـي دل افـتــاده ام

وزيـن هــر دو بـي حــاصـل افـتــاده ام

٭

بیا ساقی آن می کزو جام جم

زند لاف بینایی اندر عدم

به من ده که باشم به تایید جام

چو جم آگه از سرّ عالم تمام

*

بــيــا ســاقـي آن مـي كـه شـاهي دهد

بــه پـــاكــيِّ  او دل گـــواهــي دهــد

به من ده كـه تــا گـردم از عـيب پــاك

خـرامـم به عــشرت سرا زيــن مـغــاك

٭

بـــيـــا ســاقـي آن  ارغــوانـي قـــدح

كــه يــابـد ز فـيـضش دل و جـان فرح

بـه مـن ده كـه از غــم خـلاصـم دهــد

نـــشـــانِ رهِ بـــزمِ خـــاصــَم دهـــد

٭

بــيــا ســاقـي آن بــِكـْرِ مـستورِ مست

كــه انـــدر خـــرابــات دارد نـشـسـت

به مـن ده  كه بـدنــام خــواهــم شـدن

مــريــدِ مـي و جــام خـواهــم شــدن

٭

بیا ساقی آن بِکر مستور مست

که اندر خرابات دارد نشست

به من ده که بدنام خواهم شدن

مریدِ می و جام خواهم شدن

*

بــيـــا ســاقـي آن آتــش تــابــنــاك

كـه زرتـشـت مـي جـويـدش زيـر خاك

بـه مـن ده كــه در كـيش رنــدان مست

چـه دنـيـاپــرست  و چـه آتـش پـرست

٭

بيـا سـاقي آن مـي كـه عـكسش ز جــام

به كـيخـسرو و جــم  فــرستـد پــيــام

بـــده تـــا بــگــويـــم  بـــه آوازِ نــي

كه جـمشيـد كـي  بـود و كــاووس كـي

٭

بــيــا ســاقـي آن آبِ انــديـشـه ســوز

كـه گـر شيـر نـوشـد شـود بـيـشه سـاز

بـــده تــا روم بــر فـلـك شـيـرگــيــر

بـه هـم بـر زنــم دامِ اين گــرگِ پـيــر

٭

بـيـا ساقي آن مي كه جــان پـرور اسـت

دل خـستـه را هـمچو جـان درخور است

بــده كــز جـهـان خـيـمـه بـيـرون زنم

سـراپـــرده  بـــالاي  گـــردون  زنـــم

٭

بــيــا سـاقـي آن مـي كـه حـور بـهشت

عـبـيـر مــلايــك در آن مـي سـرشـت

بـــده تـــا بــُخــوري  در آتـش كــنـم

مـشــامِ خــرد  تــا  ابــد خــوش كـنم

٭

بــيــا سـاقـي  آن جــام صـافـي صـفت

كـه  بــر دل گــشــايــد دَرِ مــعـرفـت

بــــده  تــــا  صـــفـــاي  درون  آرَدَم

دمـــي   از  كــــدورت  بــــرون  آرَدَم

٭

بــيــا سـاقـي آن مـي كـه تـيـزي كنـد

بــه بــاغ دلــم  مـشـك بــيــزي كـند

بـــده تـــا بــنـوشـم بــه يــاد كـسـي

كـه هست از غمش در دلـم خـون بـسي

٭

بــيــا ســاقـي آن جــام يــاقــوت وش

كـه بــر دل گـشـايـد دَرِ وقـتْ خــوش

بــده ويــن نـصيحت  ز مـن گـوش كن:

جهان جـمله  هـيچ است مـي نوش كـن

٭

بــيــا سـاقـي  آن كـيـمـيـاي فــتــوح

كـه بـا گـنـج قــارون دهــد عـُمر نـوح

بــده تـــا  بـرويــت گــشــايـنـد بــاز

دَرِ  كــــامـــرانـــي  و  عـُــمـــرِ دراز

٭

بــيــا سـاقـي آن جـام چـون سلـسبيل

كــه دل را بــه فــردوس  بـاشـد دلـيل

بــه دسـتــم ده و روي دولــت بــيــن

خــرابـم كـن و گـنـج حـكـمـت ببيـن

٭

بــيــا سـاقـي ايـن نـكـتـه بـشنـو ز ني

كــه يـك جــرعـه مـي  بِه ز ديهيمُ كي

دم از سِـيــرِ ايــن دِيـــرِ ديــريـنـه زن

صـلايـي بــه شــاهــان پـيـشيـنـه زن

٭

بــيــا ســاقـي  از مـي نــدارم گــريــز

بـه يـك جــان بــاقـي مـرا دسـت گـير

كــه از دور گــردون بــه جــان آمــدم

روان ســوي  ديــــر مــغـــان  آمــدم

٭

بــيــا ســاقـي از كــنـج ديــر مـغــان

مـشـو دور كــايـنـجـاست گــنـجِ روان

وَرْتْ شـيـخ گــويــد مــرو سـوي دِيــر

جوابش چـه گــويي؟ بـگـو شب بـخـيـر

٭

بيا ساقي اكـنون كـه شـد چـون بـهشت

ز روي تــو ايـن بــزم عــنـبـر سرشـت

خـُذِ الـْجــام لاتـَخـْشَ فـيـهِ الـْحـِنــاحْ

كــه در بـــاغِ جـنـّت بـُوَد مـي مُـبــاح

٭

بــيــا ســاقـي از بـي وفــايـيِّ عــمــر

بـبـيـن وز مـِيْ كـن گــدايــيِّ عــمــر

كـه مـِي عــمــرِ بــاقــي بـيـفـزايـدت

دري  هــر دم  از غــيـب بـگـشــايـدت

٭

بــيــا ســاقـي از مـِي طـلـب كــام دل

كـــه بــي  مــِي نــدارم مــن آرامِ دل

گـر از هـجر جـان تـن صـبـوري كـنـد؟

دل از  مـي تــوانــد كـه دوري كــنــد

٭

بــيــا سـاقـي ايـمـن چـه باشي كه دهر

بـر آنـسـت كـِتْ خــون بـريـزد به قـهر

درين خـونـفِـشـان عــرصـه رستـخـيـز

تــو خــون صـُراحي بـه ســاغــر بـريـز

٭

بــيــا سـاقـي  از مـن مـكـن سركـشـي

كــه از خــاكـي  آخــر نــه از آتــشـي

قـدح پـر كـُن از مـِي كـه  مِي خوش بود

خـصـوصـاً كـه صـافـي  و بـيـغـش بـُوَد

٭

بــيــا سـاقـي آن راحِ  ريـحــان نـسيـم

به مـن ده كـه نـه زر بـمـانـد نـه سيـم

زري را كه بي شـك تـلـف در پـي اسـت

بـه مـِي ده كــه درمـان دلـهـا مِي است

٭

بــيــا ســاقـي آن بــاده لـعــلِ صــاف

بده تـا كـي ايـن شـيـد و تـزويـر و لاف

ز تـسبـيـح و خــرقــه مـلــولــم مـدام

بـه مـي رهـن كـن هر دو را و الـسـّلام

٭

بــيــا ســاقـي آن بـــاده روح بــخـش

بـده تـا  نـشـينيـم بــر پـشـتِ رخــش

تـهـمتـن صـفـت رو بــه مـيـدان كـنيم

بــه كــام دل آهـنـگِ  جــولان كـنيـم

٭

بــيــا سـاقـي آن جـام چـون‌ مهـر و ماه

بــده تــا زنــم  بــر فــلــك بــارگــاه

چـو شـد بــاغ  روحــانـيــان مـسكـنـم

در ايـنـجــا چــرا؟ تـخـتـه بـنـد تـنـم

٭

بــيــا ســاقـي  از بــاده هــاي  كـُهـُن

بــه جــام  پـيــاپـي مــرا مـسـت كـن

چــو مـسـتـم كـنـي از مـي بـيـغَـشَـت

بـي مـسـتـي سـرودي  بـگـويم خوشت:

مـن آنـم كـه چــون جـام گيرم به دست

بـبـيـنـم در آن آيـنـه هـر چـه هـسـت

بـــه مـسـتــي  درِ پـــارسـايــي زنــم

دَمِ  خــســروي  در گـــدايــي  زنـــم

كـه حـافظ چـو مـستــانـه سـازد سـرود

ز چـــرخَــش  دهــد  زُهــره  آوازِ رود

٭

تــبـاشـيـــر صـبـح از طـبـقـهـاي نـور

به گـوش آيـدم هــر دم از لـفـظ حــور

كــه اي خـوش نــوا مـرغِ شـيرين نفس

بـجـنـبـان پــر و بــال و بـشكـن قفس

الا اي  هــمــاي هــمــايــون نـــظــر

خـجــسـتــه ســروش مـبــارك سـيـر

گــر اسـفـنـديـــاري  و روئـيـن تـنــي

نـــداري  ز  تــيــر  اجــل  ايــمــنـي

اگــر پــور زالـي بــدســتــان و تــيــغ

سپـهـرت بــه خــاك افـكـنـد بي دريغ

چــو ايـن اسـت  فــرجـام كــار جـهـان

بـر ايـن بــوده  بــاشـد مــدار جـهــان

هـمـان بـه كـه بـر غـم گـشـايي كـمين

سـمـنــد  نــشــاط آوري زيـــر زيــن

بــروي بــتــان جــام  پـــر مـي كـنـي

بـنـوشـي مـي و گــوش بـر نـي كـنـي

بــيـــا تـــا خــرد را قـلــم دركـشـيـم

ز مـسـتـي بـه عـالـم عـلـم دركـشـيـم

ز جـــامِ  دمـــادم  دمــي  دم  زنــيــم

ز مــي آب  بــر آتــش  غـــم  زنـيــم

يـك امــروز بــا يـكـدگـر مـي خـوريـم

چو فـرصـت نبـاشـد دگـر كـي خـوريـم

كه آنـهــا كــه بــزم طـرب سـاخـتـنـد

بــه بــزم طــرب هــم نـپــرداخـتـنـد

از ايــن دامـگـه  ديــر تـــاري مـغــاك

بـرفـتـنـد و  بـردنــد حسـرت به خـاك

بـديـن تـخـت فـيـروزه فـيـروز كـيست؟

ز ايــّام عـمـر آنكـه بـهـروز، كـيـسـت؟

دريــغـــا جــوانــي كــه  بـر بــاد شـد

خـنــك آنــكــه در عــالـم  آزاد شــد

٭٭٭

بــده سـاقـيــا  مـي كـه تــا دم زنـيــم

قـلــم بــر سـر هــر دو عـالــم زنـيــم

سـبــك بــاش و رطــل گــرانــم بــده

وگــر فــاش نـتــوان  نـهـــانـم  بــده

كه اين چـرخ و ايـن انــجـمـن آبـنـوش

بـسـي يـاد دارد چــو بـهــرام و طـوس

كـسي كـو زدي طـبـل بـر پـشـت پـيـل

زدنــدش بــه نــاكـام طـبــلِ رحـيــل

جز اين مركـز هـفـت پــرگــار نـيـسـت

جـز ايـن هفـت پرگـار پُـر كار نـيـسـت

تـــو  در خــانه  شـش دري  شـشـدري

كـزو  مــانــده تــا بـنـگـري بـگــذري

بـر ايــوان شـش طــاق خـضـرا نـشيـن

بـمـنـزلـگـه  جــان نـشـيـمـن گـزيـن

٭

بـــده ســاقــي آن آب  آتــش فــشـان

از آن پـيـش كـز مــا نـيــابـي نـشــان

كـه در آتــش اسـت ايــن دل روشـنــم

هـمــانــا  كــه آبــي  بــر آتـش زنــم

كــه فــيــروز فــرّخ مـنـوچـهـر چـهـر

شـنـيـدم كـه در عـهــد بـوذر جـمـهـر

نـوشـتـه سـت بــر جــام نــوشـيــروان

كــه بـفــزاي از جــام نــوشـيــن روان

اگــر پـــور زالـــي  وگـــر پــيـــر زال

بـدسـتــان نـمـانـي، شــوي پــايـمـال

ز مــن بـشـنــو اي پــيــر آمــوزگـــار

مـكــن تـكـيــه بــر گــردش روزگــار

كـه  ايـن مـنـزل درد و جــاي غـم است

دريـن  دامـگـه شـادمــانـي كــم اسـت

٭

بـده ســاقـي آن  لــعـل يـاقـوت رنــگ

كـه بُــرد از رخ لـعــل و يـاقـوت رنــگ

روان  در  ده آن  مــي چـــون  آب روان

نــــه  آب  روان  كـــافــتــــاب  روان

شـهـاني كـه ايـنـجـا نـشـسـتـنـد شـاد

بــرفـتـنــد و از كــس نـكـردنــد يــاد

كـدام اسـت جـام جـم و جـم كـجـاست

سليمان كجـا رفـت و خـاتـم كـجـاسـت

كــه مـي دانــد از فـيـلســوفــان حـيّ

كه جمـشـيـد كـي  بـود و كـاووس كـي

چــو ســوي عــدم گــام بــرداشـتـنـد

دريــن بـقـعـه جــز نــام نـگـذاشتـنـد

چـه بـنـدي دل انـدر سپـنـجـي  سـراي

كـه چـون بـگـذري بـاز مـانـد بـه جـاي

در آن بـسـتـنِ دل ز ديــوانـگــي سـت

بــدو آشـنـايـي ز بـيـگـانــگــي ســت

دريـن دار شـشــدر نـيــابــي تــو كـام

مــجــال مــجــال و مــقــام مــقــام

بــرو طـي كـن ايـن  هـفـت طـومــار را

قـلــم دركـش  ايــن هـفـت پرگـــار را

٭

بـــده ســاقــي آن آب آتــش خــواصّ

كـــز آن آب يــابــم ز آتــش خــلاص

بــديـن سـقـف شــش پـايــه نُــه رواق

تـوان زد بـه يـك جـامِ مـي چـار طــاق

قـدح در دِه اكـنـون كـه مــا در دِهـيـم

سـرت كـي دهيـم ار بـه جـا سـر نهـيـم

در ايــن دِه گـروهــي سـيـاوش وشـنـد

كـه پـيــرانِ ده  را بــه آتـش كـشـنــد

اگــر عاقـلـي خـيــز و ديــوانــه شـــو

مـريـز آب خـود خـاكِ مـيـخـانـه شــو

دم  از  دل  زنـــي ،  دَرديِ  دُردكـــش

دم  گــرم  خــواهــي دم  ســرد كــش

پـــي كـــاردانـــان  هـــوشــيـــار زن

رَهِ  دُردنــــوشـــــان  خـــمّــــار  زن

مـشـو قـيـدِ ايـن ديـر خـاكـي مـغــاك

كه ناگه دهـد هـم بـه بـادت چـو خـاك

٭

بـــده ســـاقــي آن جـــوهـــر  روح را

دواي  دل  ريـــــشِ  مـــجــــروح  را

كـه دوران چـو جـام از كـف جـم ربــود

اگــر عـالـمـي بـاشـدش زان چـه سـود

چـو بـنـيـاد عـمــر اسـت  نــاپــايــدار

به نقد ايـن نـفـس را غـنـيـمـت شـمـار

كـسي را كــه دستـت رسـد دسـت گيـر

كـه فــردا هـمـان بـاشـدت دستـگـيــر

شــه دادگــســتـر كـه نــاگــه بـمــرد

نـگـر اي بــرادر كـه بـا خـود چـه بــرد

تـو نـيـز آنـچـه كـاري هـمـان بــدروي

چـنــان كــامـدي  بـــاز بـيــرون روي

رهــايـي  نـيــابـد كـس از شـسـت خـاك

كه بر خاك نـنـشـسـت از دسـت خـاك

بـديـن گـنـبـد سـبـز چـنـديـن مـنـاز

كـه هـم مهره دزد اسـت و هم مهره بـاز

٭

بـــده ســاقــي  آن  آب  افـشـــرده  را

بـيــا زنـــده ســاز ايـــن دل مــرده را

كه هر پاره خشتـي كـه در منـظريـسـت

سـر كـيـقـبــاديّ و اسـكـنــدريـســت

هــر آن گــل كـه در گـلسِـتــانـي بُـوَد

مـــه  عـــارض  دلــســتـــاني  بُـــوَد

هر آن شاخ سروي كـه در گـلشني اسـت

قـد دلـبـري زلـف سيـمـين بـري اسـت

شنـيـدم كـه شـوريـده اي مـي پـرسـت

به خُم خانـه مـي گـفـت جـامي بـدست

كـه يـابـــد از ايــن كـرسـي زرنـشــان

بـديـن سـفـره بيـرون ز دونـان، دو نـان

به جز خون شاهان دريـن طشت نـيسـت

به جز خاكِ خوبان دريـن دشـت نيـست

كـه هـركـس دريــن دور گــردون بــود

ز گــردون درونـش  پــر از خــون بــود

٭

بـده ســاقـي آن تـلـخ شـيـريـن گــوار

كــه شـيـريـن بـود بــاده از دسـت يـار

كـــه  دارا  كـــه داراي  آفـــاق  بـــود

بــه دارنـدگـي در جـهــان طــاق بــود

چـو زيـن دار شـشـدر بـرون بـر درخَـت

نبـودش بـه جـز و گـور و تـابـوت تخـت

كـه چـون بـگـذرد عُـمـر ، تـو بـگـذري

از او بـــاز مــانــي و حـســرت خـوري

اگـر هــوشـمـنـدي بـيــا بــاده نــوش

چو نوشـي دمـي بــاده آيـي بـه هــوش

كـه ايـــن طـغــرل آبـنــوسـي قـفـس

نــيـفـتــد ازيـــن دانــه در دامِ كــس

دَرِ خـــاكـروبــانِ مـيـخــانــه كـــوب

رهِ مـي فــروشـــان مـيــخــانــه روب

مــگــر آب آتــش خــواصّـت دهـنـــد

به مـستـي ز هـسـتـي خـلاصـت دهنـد

بـه جـامـي بــرون آورنــدت ز خـويـش

بــه وحـدت رسـي پـرده افـتـد ز پيـش

كـه حـافــظ كـه در عـالـم جـان رسيـد

چو از خود برون شد بـه جـانـان رسـيـد

۱۲ دیدگاه

    • پاسخ :
      با سلام و احترامات فراوان
      از لطف و از حسن دقت شما کمال تشکر را داریم نقص مذکور برطرف گردیده است.
      پشتیبان سایت استاد جلالیان

    • دوست گرامی سلام و احترام
      درخصوص سوال شما باآقای دکتر جلالیان (جلالی)صحبت کردیم.
      فرمودند: اگر منظور ساقینامه دیوان حافظ هست که مربوط به حضرت حافظ است و اگر منظور ساقی نامه موجود در کتاب پله های سنگی هست مربوط به شخص استاد جلالیان میباشد.

  1. این ساقی نامه که اینجا توی وب سایت دکتر جلالیان منتشر شده از حافظ هست یا از دکتر جلالیان

  2. دکتر کیکوی بدربانی ساعت بزرگ میگوید:
    حافظ وطن پرستی بزرگ، مردی از جنس باستان ایران زمین با کیش بهی.
    حافظ سراینده و دارنده ی عشق است
    در کیش حافظ عشق والاتر از همه ی هست و نیست است.
    حافظ دشمن دروغ و زهد و عقیده های دروغین و مردم فریب است.
    حافظ، در کیش زرتشت است زیرا می‌گوید
    چهار تکبیر زدم هرچه براو تا رستم .
    اشاره به چهار عنصر پاک آب باد خاک و آتش مقدس است.
    حافظ بیزار از مغولان و اعراب لود تا جاییکه می فرماید
    تازیان را غم احوال گران باران نیست .
    پارسیان مددی،تا خوش و آسان بروم.
    استاد کیکوی بدربانی ادامه می دهد :
    اگر ایرانیان یکبار دیوان حضرت حافظ را می خواندند هرگز در دام اهریمنان صاحب عقیده با زهد و ریا نمی افتادند
    افسوس و صد آه که بجای اندیشه در دیوان حافظ ایرانیان عقیده به فال حافظ دارند!

  3. با درود فراوان به دوست داران فرهنگ و ادب پارسی🌷
    در ساقی نامه دکتر عبدالحسین جلالیان یزدی ، متخلص به«جلالی»،حافظ پژوه، که نویسنده چندجلد کتاب در شرح غزلیات حافظ نیز می‌باشد ، در این ساقی نامه از ساقی نامه حافظ وام، که در آن آرایه های «تضمین» و «استقبال»بچشم می آید، که بسیاری از صاحبدلان نیز از این شیوه درباره شعرای دیگر هم استفاده می‌کنند ،اخیراً کسانی شعر در بحر متقارب گفته(که شاید راحت ترین نوع سرودن شعر باشد) و بنام فردوسی در فضای مجازی دست بدست می‌شود .
    نا گفته نماند که حافظ خود نیز از بیشتر شعرای قبل از خود از این شیوه بهره برده، بویژه از «سعدی»

  4. سلام عرض ادب و احترام
    تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد
    آرزوی تندرستی و سلامت و شادکامی برای شما عاشق و دلباخته حضرت خواجه حافظ را دارم .فردی که همه عمر و سرمایه خود را صرف حضرت خواجه کند بدون تردید و بدون اغراق اول عاشق پیشه و سرآمد عاشقان هست و بزرگوار و فرهیخته. درود این دلباخته و شیفته خصایل حضرتش را پذیرا باشید .

  5. بگفت رودابه با زال خردمند
    به دانش داده ام،با رستمم پند
    بپروردم چو جانت ای تهمتن
    ولی خاک وطن باشد،به از من …
    شعر وطن از کیکوی بدربانی

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *